ΟΚ, ο Olivier Messiaen είναι πολύ μεγάλος συνθέτης. Απλά βαριέμαι την περισσότερη μουσική του. Μπορώ να ακούσω αν έχω την κατάλληλη διάθεση μέχρι τη μισή Τουρανγκαλίλα μετά αρχίζει να μου έρχεται μια επιθυμία να δαγκώσω την καρέκλα μου. Το βασικό μου πρόβλημα με τη μουσική του είναι ότι μοιάζει ίδια. Αν ακούσεις ένα έργο του, τα έχεις ακούσει όλα. Και ΟΚ το ξέρω ότι δεν είναι έτσι, απλά αυτή την εντύπωση μου δίνει. Σε όλα κελαηδάνε πουλάκια (ήταν ορνιθολόγος, μιλάμε για μεγάλη πετριά με τα πετεινά του ουρανού), σε όλα θα υπάρχει πιάνο (ήταν παντρεμένος με πιανίστα, τι να κάνει ο άνθρωπος; ― τώρα δε θυμάμαι ποιο ακριβώς είναι αλλά υπάρχει ένα έργο που παρά λίγο να τη γλιτώσει είναι για χορωδία a capella, ε, σε μια κίνηση γίνεται χορωδία και πιάνο για να μην ξεχνιόμαστε), σε όλα θα υπάρχει αυτή η διάχυτη καθολικίλα (ήταν και πολύ θεούσος εκτός των άλλων) που μου είναι αφόρητη (χαρακτηριστικός τίτλος "20 χαιρετισμοί στο βρέφος Ιησού", πρόκειται για ένα τυπικό για Messiaen κύκλο μαμούθ ― κι όποιος αντέξει ― για σόλο πιάνο, χριστουγεννιάτικης παύλα συμπαντικής έμπνευσης), σε όλα υπάρχει η ίδια τεχνική με τις κλίμακες και τους ρυθμούς που ανέπτυξε.
Θα το πω και μετά κράξτε με ελεύθερα. Βρίσκω απόλυτα πετυχημένο τον τίτλο "Κουαρτέτο για τη συντέλεια του χρόνου", μέχρι να τελειώσει το κουαρτέτο νομίζεις ότι έχει έρθει η συντέλεια… Να μην παραλείψω επίσης αυτό που λέγεται ότι ο Boulez (τότε ακόμα νιούφης) μαζί με κάτι άλλα κωλόπαιδα του Κονσερβατουάρ είχαν βγει στην πρεμιέρα της Τουρανγκαλίλα στον εξώστη, είχαν κρεμάσει κάτι πανώ που έγραφαν "Ο Messiaen γράφει μουσική μπουρδέλων" και κάναν φασαρία την ώρα της εκτέλεσης. Τρελή καφρίλα (αν μάλιστα τα λες αυτά για το δάσκαλό σου)! Ε, τα ήθελε κι ο μακαρίτης με κάτι τίτλους "Ο κήπος που κοιμήθηκε η αγάπη"· το συγκεκριμένο μέρος έχει ένα αναποφάσιστο μισοϋπναλέο-μισοσεξουλιάρικο υφάκι πάντα με μια δόση συμπαντικού καθολικισμού, κάτι σαν new age άρλεκιν βαριάς κουλτούρας (η χαρά του Κοέλιο).
Από τα πιο χαριτωμένα (σχετικά σύντομα και για αυτό ανεκτά) έργα του, βρίσκω ότι είναι τα Εξωτικά Πουλιά που ακούμε αμέσως μετά. Είναι, νομίζω, και από τα πιο εύκολα για το ευρύτερο κοινό έργα του: η μουσική κάνει ό,τι λέει ο τίτλος, μιμείται εξωτικά πουλιά. Ακούμε μια live ηχογράφηση του έργου από τη συναυλία για τα 80στά γενέθλια του συνθέτη με τον Pierre Boulez να διευθύνει το Ensemble InterContemporain και σολίστ την Yvonne Loriod (η σύζυγος ντε).
7 σχόλια:
Πάντως εγώ πιο πολύ ξέρω και έχω ακούσει τα έργα του για όργανο, και κατόπιν για πιάνο.
Ta erga tou gia organo ine ola ta lefta.
Simphono me ton Waldorf.Kati ehi i mousiki tou ke den boro na akouso mehri to telos.
Telia hromata,exotiki rithmi,foveri enorhistrosi alla...
Gousta ine malon.
I hiroteri embiria mou:
I opera tou.Ohi live alla me cd ke partitoura stin taxi mou.
Kamia 12 A2 partitoures me kamia 150aria selides i kate mia.
Poli pragma.
Gia mena o Messian ine o monos sinthetis pou den prohorise se kati kenourgio.
Ligeti,Grisey,Boulez dokimasane kenourgia pragmata.
O Messian kolimenos me tin katholiki pisti ke ta poulakia(dite ti kani i poli eklisia).
telos panton itane kalos daskalos ke evgale kala mathitoudia, grisey,murail,stockhausen,
ke ton kakomathimeno Boulez.
To Astio omos ine oti o Boulez parolo pou ton ekraze, diiuthine pola erga tou :)
Ας διορθώσω λοιπόν: όπου πιάνο, βάλτε πληκτροφόρα (διότι έχει γράψει για διάφορα πχ είναι από τους σημαντικότερους συνθέτες που γράψανε τόσο για κύματα Μαρτενό)
Βρέθηκε κάποιος επιτέλους να μιλήσει για το Μεσσιάν!! Φοβερή ενορχήστρωση και ρυθμική πάντως. Το ότι ήταν καθολικός θα έπαιξε σίγουρα ρόλο στην προώθηση της μουσικής του, (παραγγελίες, βιβλία, κ.τ.λ)
Μα δεν είναι κανένας άγνωστος ο Messiaen.
Αυτό στο οποίο απέφυγα να αναφερθώ στην κύρια ανάρτηση γιατί επέλεξα να είναι πιο ελαφρού ύφους είναι ο ρόλος που έπαιξε το περιβάλλον του Messiaen στον τρόπο που παίζεται η μουσική του για πιάνο.
Σωστές, σωστότατες οι παρατηρήσεις για τα ηχοχρώματα και τις ενορχηστρώσεις του. Πολύ μεγάλος μάστορας. Και νομίζω ότι μπορεί κανείς αρκετά εύκολα να καταλάβει τη θέση του στην πορεία της γαλλικής μουσικής μετά τον Debussy. (Τα πράγματα μπερδεύονται με τους Boulez και Barraqué που διεκδικούν αντίστοιχες συνδέσεις με τη μουσική του Debussy και τη γαλλική παράδοση — σε ένα βαθμό έχουν δίκιο αλλά οι σχέσεις της μουσικής τους με του Debussy είναι αρκετά υπόγειες και δαιδαλώδεις, ίσως αξίζει να τις εξετάσουμε σε κάποια ανάρτηση ― και φτιάχνουν κάπως με τη φασματική σχολή).
Επανέρχομαι. Ενώ λοιπόν η μουσική του Messiaen ενδιαφέρεται για το ηχόχρωμα, τα έργα για πιάνο έχει επικρατήσει να παίζονται με τη νέα τεχνική. Boulez και Loriod συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό σε αυτό. Τόσο πολύ που πια αυτός είναι ο κανόνας.
Μέρος λοιπόν της προσωπικής μου βαρεμάρας για τη μουσική του είναι αυτό το στιλ εκτέλεσης. Για παράδειγμα στην ηχογράφηση που έβαλα βρίσκω τελείως ισοπεδωμένο ηχοχρωματικά το παίξιμο της Loriod. Για να το πω ωμά, βρίσκω ότι έχει πολύ άσχημο ήχο, παίζει σαν αγγούρι.
Όσες φορές έχω συνεργαστεί με πιανίστες αυτής της σχολής υπήρχε εκατέρωθεν πρόβλημα ― και επαναλαμβάνω στη σύγχρονη μουσική έχει γίνει κανόνας αυτό το στιλ. Όταν τους μιλάς για ηχόχρωμα στο πιάνο σε κοιτούν με βλέμμα κενό. Έχουν μάθει να μένουν στο γράμμα του νόμου και αγνοούν τελείως το πνεύμα του νόμου. Ο Messiaen στην παρτιτούρα δε δίνει οδηγίες για το ηχόχρωμα επομένως η μουσική του παίζεται με ένα ήχο από την αρχή ως το τέλος. Πρόκειται για τους γραφειοκράτες της μουσικής.
Μα επιτέλους πια! Γράφεις ακριβώς αυτά που σκεφτόμουν ακούγοντας το «κουαρτέτο» και την Τουρανγκα-λιλά. Βαρέθηκα τη ζωή μου κι εγώ!
Jean - Lyc,
καλώς ήρθες.
Δημοσίευση σχολίου