29/4/12

Αντίσφιξη και φούντα

Ή όπως είχε απαντήσει ένας δάσκαλος όταν κάποιος τον ρώτησε γιατί μαθαίνουμε αντίστιξη:
―Για να δούμε πόσα αντέχει ο άνθρωπος.





27/4/12

Brahms vs Wagner

Κοιτούσα ξανά σήμερα το 1ο κοντσέρτο για πιάνο του Μπραμς από την παρτιτούρα της ορχήστρας. Δεν θυμάμαι πότε το είχα δει τελευταία φορά. Μου έκανε πάρα πολύ κακή εντύπωση η χρήση της ορχήστρας. Κοιτούσα την παρτιτούρα και αναρωτιόμουν: ήξερε καθόλου ενορχήστρωση; Τα μισά είναι λάθος γραμμένα και τα υπόλοιπα απλά κάνουν χωρίς λόγο δύσκολη τη ζωή των μουσικών (ειδικά με τους διπλασιασμούς δεν το είχε καθόλου).

Το ότι από τον Μπραμς λείπει η ενορχηστρωτική φαντασία είναι γνωστό σε όλους. Για δε τα προβλήματα της ορχήστρας του επίσης διδασκόμαστε στην ενορχήστρωση, αλλά αυτό που κοιτούσα σήμερα ήταν πολύ πιο άσχημο από αυτό που θυμόμουν.

Μπορεί ο Βάγκνερ να το είχε παραχέσει με το να προσθέτει όργανα, να καταστρέφει την ορχηστρική ισορροπία και κατά στιγμές να χάνει τελείως την αίσθηση της ενορχηστρωτικής οικονομίας και της ηχοχρωματικής διαφάνειας αλλά αυτά είναι πταίσματα μπροστά στον Μπραμς.

22/4/12

Fauré

Τον τελευταίο καιρό μελετώ τα Νυχτερινά του Φωρέ και ψάχνω τις διάφορες ηχογραφήσεις που κυκλοφορούν. Δεν βρίσκω κάτι που να με ικανοποιεί. Μέτρια πράγματα στην καλύτερη. Αισθάνομαι πως λείπει το ερμηνευτικό βάθος που αυτή η μουσική αξίζει να έχει.

Άκουσα σήμερα το πρωί από το site της Φιλαρμονικής του Βερολίνου την πρόσφατη συναυλία τους που έκλεισε με το Ρέκβιεμ του Φωρέ. Ίσως η καλύτερη εκτέλεση του έργου που έχω ακούσει. Για πρώτη φόρα έμοιαζε πράγματι με ρέκβιεμ. Ο Ραττλ το αντιμετώπισε ως κείμενο που άξιζε ερμηνευτικής προσοχής.

Και αυτό συμπλήρωσε την εικόνα που άρχισα να σχηματίζω κοιτώντας πιο προσεκτικά τα έργα για πιάνο: με τον Φωρέ σπανίζουν ή λείπουν τελείως οι μεγάλες ερμηνείες. Μάλλον δεν τον παίρνουν πολύ στα σοβαρά. Ίσως θεωρούν ότι είναι απλός συνθέτης, έχει μια μελωδία και μια συνοδεία και τελείωνει εκεί το πράγμα. Υποψιάζομαι επίσης ότι το ενδιαφέρον των εκτελεστών μειώνεται ακόμα περισσότερο από την έλλειψη δεξιοτεχνικών επιδείξεων στα κείμενά του ενώ καθόλου δε βοηθά το ότι η μουσική του άρχισε να γίνεται υπέροχα στριφνή και εσωστρεφής προς το τέλος. Όμως αυτά τα έργα της τελευταίας περιόδου είναι που μου κινούν όλο και περισσότερο την προσοχή.

20/4/12

Η άχρηστη πληροφορία της ημέρας

Η λέξη partitura προέρχεται από το ιταλικό partire (=χωρίζω). Τέλη του 16ου με αρχές του 17ου αιώνα εμφανίστηκαν οι πρώτες εκδόσες χορωδιακών έργων με οργανική συνοδεία (συμπίπτει με τις αρχές του basso continuo). Οι νότες για τους οργανοπαίκτες, σε αντίθεση με τις νότες των τραγουδιστών, ήταν χωρισμένες σε μέτρα για να διευκολύνουν την κάθετη ανάγνωση - εξού και η ονομασία partitura. 

13/4/12

Gai, mais sans hâte



Ακούω το υπέροχο κοντσέρτο για δυο πιάνα του Πουλένκ. Σκέφτομαι πως θα περιέγραφα το 2ο μέρος ως το sissification του Μότσαρτ. Και μετά σκέφτομαι ότι αυτό που κάνει στον Μότσαρτ ο Πουλένκ είναι παρόμοιο με αυτό που κάνει ο Χατζηδάκης στο ρεμπέτικο. Πράγμα που με γυρνά πίσω στον Πουλένκ και το κοντσέρτο για (ένα) πιάνο καθώς θυμάμαι μια φίλη που έλεγε ότι το θέμα με το οποίο ξεκινά το 1ο μέρος θα μπορούσε να παίζεται από μπουζούκια σε κάποιο σκυλάδικο. Γκλαν-γκλαν-γκλαν.