28/11/09

Τραγούδια [4ο μέρος ― Το παλάτι]

Θα μου πείτε δεν είναι τραγούδι και θα έχετε δίκιο. Έτσι κι αλλιώς στις αναρτήσεις αυτές δεν ασχολήθηκα ακριβώς με τραγούδια. Όμως εμένα στην ηχογραφημένη του μορφή που ακολουθεί μου ακούγεται σαν τραγούδι. Είναι ταυτόχρονα αυτοτελές και αποσπασματικό, όπως είναι από τη φύση τους όλα τα τραγούδια, είναι λιτό με ξεκάθαρη μορφή, όπως τα καλογραμμένα τραγούδια και έχει στο επίκεντρο του την ανθρώπινη φωνή ίσως περισσότερο από όσο συνήθως την έχουν τα περισσότερα τραγούδια. Αν η σύγχρονη μουσική καταφέρνει να "τραγουδήσει", το κάνει με έργα όπως "Το παλάτι" του αμερικανού Roger Reynolds που στηρίζεται σε ένα ποίημα του Μπόρχες.

Είναι δύσκολο να κατατάξουμε κάπου συγκεκριμένα τη μουσική του Reynolds ο οποίος κατά τη γνώμη μου είναι ο πιο ενδιαφέρων και σημαντικός συνθέτης που έχουν βγάλει οι αμερικανοί μετά τα, παλιά πια, μεγάλα τους ονόματα της Σχολής της Νέας Υόρκης (Cage, Feldman κτλ). Σε τεχνικό επίπεδο (και πιθανόν λόγω των σπουδών του στη Φυσική) χρησιμοποιεί την πολυπλοκότητα και τα μαθηματικά με ανάλογους τρόπους με αυτούς των Ξενάκη και Ferneyhough, είναι επίσης από τους ελάχιστους συνθέτες που έχουν χρησιμοποιήσει τόσο συστηματικά παρατηρήσεις της Ψυχοακουστικής στη μουσική τους (και από όσα έχω ακούσει είναι ο μόνος που κατάφερε να φτάσει σε ένα τόσο υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο υιοθετώντας τέτοιου είδους παρατηρήσεις) και ένα από τα σημαντικότερα ονόματα στο χώρο της ηλεκτροακουστικής μουσικής. Μια περιγραφή σαν αυτή που μόλις προηγήθηκε προϊδεάζει για μια μουσική αρκετά "στρυφνή" για το μέσο ακροατή, όμως η μουσική του Reynolds πολύ συχνά ακούγεται εξαιρετικά απλή με μια εκφραστική αμεσότητα που μπορεί να αγγίξει ακόμα και τον εντελώς αμύητο. Και μόνον αυτό δεν είναι καθόλου λίγο. Επειδή σε πολλά έργα του χρησιμοποιεί  τεχνολογίες αιχμής (για την εποχή τους) που δεν είναι εύκολο πάντα να βρεθούν και να στηθούν (πχ ήταν από τους πρώτους που ασχολήθηκαν με virtual μουσικούς χώρους) δεν είναι καθόλου γνωστός εκτός του μικρού κοινού της σύγχρονης μουσικής.

Επιβλητικό και απόκοσμο, το παλάτι είναι ένα έργο 16 λεπτών για βαρύτονο και ηλεκτρονικά και ανήκει στη σειρά των "Voicespaces" μια σειρά ηλεκτροακουστικών και multimedia κομματιών που επικεντρώνουν στην ανθρώπινη φωνή. Η παρουσίαση του έργου δεν είναι καθαρά "συναυλιακή"· όπως σε πολλά έργα του Reynolds υπάρχουν έντονα θεατρικά ή τελετουργικά στοιχεία (δυστυχώς, ενώ αυτά συμβάλλουν καθοριστικά στην ατμόσφαιρα που επιθυμεί να φτιάξει ο συνθέτης, σε μια ηχογράφηση αυτά χάνονται ― το ότι τα έργα του για πολλούς λόγους, πέραν των εξωμουσικών τους στοιχείων, χάνουν σημαντικά στις ηχογραφήσεις είναι άλλος ένας λόγος που δεν είναι ευρύτερα γνωστός). Τραγουδάει ο Philip Larson για τον οποίο ο Reynolds έχει γράψει αρκετά έργα (εκτός από το τραγούδι και η ηχογραφημένη και ηλεκτρονικά επεξεργασμένη φωνή είναι του Larson). Εδώ θα βρείτε περισσότερες πληροφορίες για το έργο (υπάρχει και το κείμενο του Borges).

Με τον Roger Reynolds  βέβαια δε σκοπεύω να ξεμπερδέψω έτσι εύκολα…

Δεν υπάρχουν σχόλια: