The update of the update. Δύο νέα άρθρα για την καινούρια όπερα του John Adams που είχα αναφέρει στην ενημέρωση παλιότερης ανάρτησης, το πρώτο από το διαδικτυακό περιοδικό Slate και το δεύτερο από τους Times της Νέας Υόρκης, σχετικά με την πρεμιέρα της όπερας στην Μετ.
Bonus ένα άρθρο που θα ήθελα να γράψω εγώ. (Προτείνω να ψάξετε λίγο το Music Box του Slate. Θα βρείτε ενδιαφέροντα κείμενα.)
5 σχόλια:
Σχετικά με την παρατήρηση στην κατάληξη του άρθρου του Slate (του bonus): μου ξενίζει και με απωθεί αυτή η βεβαιότητα (που έχω διαπιστώσει σε αρκετούς) για το ότι η "αχρωματοψία" ορισμένων έργων του Bach είναι ακόμη μια αρετή της μουσικής του. Είμαστε τόσο σίγουροι ότι έτσι είναι;
Aυτή είναι μια αρκετά διαδεδομένη άποψη. Οφείλεται στο ότι ο Μπαχ χρησιμοποίησε σε πολλές περιπτώσεις τα ίδια κομμάτια σε διαφορετικά έργα. Έχω μια θεωρία επ' αυτού. Η επικρατούσα αισθητική της μουσικής μπαρόκ ήταν η μουσική ρητορική. Συγκεκριμένα μουσικά μοτίβα θεωρούνταν ηχητικά αντίστοιχα του λόγου και των ψυχικών μεταβολών. Όταν ο Μπαχ λοιπόν μετακινούσε τα κομμάτια από έργα σε έργα υποψιάζομαι πως λάμβανε υπόψη του αυτές τις παραμέτρους. Αυτά τα μοτίβα λειτουργούσαν ασχέτως μέσου/ οργάνου, εξού και η "αχρωματοψία". Αυτή η θεωρία φαντάζομαι θα άρεσε πολύ στους Γερμανούς. Μπορεί βέβαια πάλι να το έκανε γιατί δεν είχε χρόνο να συνθέσει καινούρια μουσική. Αυτή η θεωρία πάλι φαντάζόμαι δε θα άρεσε στους Γερμανούς.
Κι αυτό στη μουσική ρητορική να το αποδώσουμε; Νόμιζα ότι αυτή είχε να κάνει με την έλλειψη στην παρτιτούρα ενδείξεων tempo, δυναμικών, αρθρώσεων κτλ.
Ακόμα κι αν αυτή είναι η εξήγηση του γιατί το έκανε (που έχω αρκετές αμφιβολίες) καθόλου δε μου απαντάς, σεφ, στο ερώτημα που έθεσα παραπάνω.
Είχα γράψει μια ολόκληρη απάντηση, o blogger έκανε μαλακίες και την διέγραψε. Συνοπτικά τι έγραφα. Κατ' αρχήν θεωρείς την "αχρωματοψία" δεδομένη. Αν κάνω λάθος με διορθώνεις. Το ζήτημα είναι αν πρόκειται για αρετή ή όχι της μουσικής του. Νομίζω, τουλάχιστον έτσι την προσλαμβάνω, πως η μουσική του Μπαχ δε ζει από το ηχόχρωμα. Ίσως δε σε αυτό να συμφωνήσουμε. Υπό αυτό το πρίσμα δε με ενοχλεί. Μήπως θα είχες να προσθέσεις κάτι περισσότερο;
Αν μιλάμε για μουσική και όχι για θεωρητικό σύγγραμμα τότε αναγκαστικά υπάρχει ως παράμετρος και το ηχόχρωμα. Επειδή αυτό δεν ορίζεται έχει καταλήξει ―εντελώς άκριτα κατά τη γνώμη μου― να θεωρούμε ότι όποιο ηχόχρωμα και να βάλουμε ακούγεται καλά. Αυτό είναι απίστευτη μπούρδα: τι θα πει όποιο ηχόχρωμα; μπορώ να σου βάλω ηλεκτρονικούς ήχους που θα ακούγεται απαίσια. Οπότε εκεί θα αναγκαστείς να το διορθώσεις: ηχοχρώματα που υπήρχαν στην εποχή του Bach (πάει να συνδεθεί αυτό όλο και με το orchestration v composition). Ακόμα κι εκεί μπορώ να βρω ηχοχρώματα που λειτουργούν καλύτερα και χειρότερα. Οπότε τι γίνεται;
Μια από τις κατηγορίες/παρατηρήσεις του un certain plume για τις notation ήταν ότι ασχολούνται περισσότερο με συνδυασμούς και σχηματισμούς του φθογγικού υλικού και αγνοούν τα υπόλοιπα. Αν αυτό συμβαίνει μια φορά στον Boulez, σε ορισμένα έργα του Bach συμβαίνει χίλιες. Έχουμε μάθει να το θεωρούμε αρετή, εγώ όλο και περισσότερο το βλέπω ως αναπηρία.
Στη σύγχρονη μουσική θα μπορούσε να υπάρξει μουσική που να λειτουργεί με όποιο ηχορώμα και ήχο, ο John Cage μας έχει δείξει τέτοια παραδείγματα. Πάντως η πολύ περιοριστική και συγκεκριμένη σκέψη του Bach (σε αυτές τις περιπτώσεις ο Cage μιλούσε για τα δυο αντίθετα στη μουσική: την συνέχεια που είναι ανοιχτή και την συνέχεια που αποκλείει όλες τις άλλες συνέχειες) δεν προσφέρεται για κάτι τέτοιο. Και γι' αυτό εμένα με ενοχλεί και με παραενοχλεί: πρόκειται για κάτι μεσοβέζικο και λειψό, ενδιαφέρεται και είναι πολύ συγκεκριμένο σε σχέση με τη συνέχεια κάποιων παραμέτρων και εντελώς αδιάφορο σε σχέση με άλλες παραμέτρους.
Δημοσίευση σχολίου