Γιατί δεν αντέχω τον Barenboim ή αλλιώς: Βερολίνο 2

Είχα την τύχη ή την ατυχία, όπως το δει κανείς, τα τελευταία χρόνια να παρακολουθήσω αρκετές συναυλίες του Daniel. Από μικρός τον θυμάμαι, σε δίσκους βινυλίου του πατέρα μου. Δε μου άρεσε η φάτσα του, τέρμα. Μου προκαλούσε μια έμφυτη αποστροφή. Το τελευταίο διάστημα είχα αρχίσει ήδη να γίνομαι καχύποπτος. Όλο και περισσότερο έβγαινα απογοητευμένος από τις συναυλίες του. Ώσπου σε μία αναγκάστηκα να φύγω πριν να τελειώσει. Δεν αντεχόταν πια αυτό το πράγμα.

Ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο Δανιήλ ξεκίνησε ως ένα εξαιρετικό ταλέντο. Και ίσως να είναι αυτή τη στιγμή ο πιο ταλαντούχος μουσικός στον κόσμο. Λένε πως αρκεί να κοιτάξει για μερικά δευτερόλεπτα μια παρτιτούρα και την έχει αποστηθίσει μέχρι και την παραμικρή λεπτομέρεια. Είναι επίσης ισχυρή καλλιτεχνική προσωπικότητα. Ανέλαβε την Staatsoper του Βερολίνου, αποκατέστησε πολύ από τη χαμένη της αίγλη και αυτή τη στιγμή την ελέγχει σχεδόν πλήρως. Αλλά αυτό που του λείπει παντελώς είναι το μεγαλείο. Και αυτό προσπαθεί να το αναπληρώσει κάνοντας την παρουσία του μονίμως αισθητή. Ίσως γι' αυτό να μου είναι τελικά τόσο εκνευριστικός. Όπως είχε πει ένας γνωστός, πρέπει κάποιος να του δώσει μία βεβαίωση πως είναι ο διάδοχος του Φουρτβαίνγκλερ. Ίσως τότε να ησυχάσει.

Αλλά όλα αυτά είναι προσωπικά, πάμε στα καθαυτό μουσικά. Οι συναυλίες του είναι ένα συνεχές mf. Μια συνεχής βαβούρα. Καμία αίσθηση κίνησης των φωνών. Αυτό που υποτίθεται ότι δείχνει είναι η große Linie που θα έλεγε ο συγχωρεμένος ο Celibidache, αλλά και αυτήν την καταλαβαίνει με όρους φασαρίας. Είναι μακράν ο πιο αυτάρεσκος μαέστρος που έχω δει. Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι η αυτοπροβολή και η αυτοϊκανοποίηση. Πού το ξέρω θα με ρωτήσετε; Είναι αυτό που ακούω κάθε φορά στις συναυλίες του. Πότε δεν πήγα σε κάποια και να έφυγα συγκινημένος. Η συναυλία που αποτέλεσε την οριστική ρήξη ήταν όταν τον άκουσα πρόσφατα να διευθύνει τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Σκάλας του Μιλάνου στην Φανταστική Συμφωνία. H Ορχήστρα βαρούσε αλύπητα σα να ήτανε καμιά όπερα Βέρντι και ο Barenboim χοροπηδούσε στο πόδιουμ σα να πρόκειται για καμιά συμφωνία Μπραμς. Φανταστείτε σούργελο. Και εδώ είναι το βασικό πρόβλημά του. Όλα θέλει να τα φέρει στα δικά του μέτρα, να τα κάνει να ταιριάξουν στο γερμανικό ρομαντικό ιδεώδες, όπως το πρέσβευε το ίνδαλμά του ο Φουρτβαίνγκλερ. Μόνο που ο Barenboim, παρά το μοναδικό του ταλέντο , δεν παίζει σε αυτήν την κατηγορία. Ε, λοιπόν δεν άντεξα αυτό το masturbazione mentale και σηκώθηκα και έφυγα πριν από το τέλος και ούτε που το ξανασκέφτηκα.

Πρόσφατα βρεθήκαμε με τον μούργο ύστερα από πρόσκληση του Waldorf στο Βερολίνο για μια εβδομάδα. Να 'σαι καλά ρε Waldorf, ανοίξαν τα αυτιά και τα μάτια μας, με αυτά που είδαμε και ακούσαμε. Η πρώτη συναυλία που παρακολουθήσαμε ήταν με τη Φιλαρμονική του Βερολίνου υπό τον Barenboim σε έργα Richard Strauss και Elliot Carter. Ο Waldorf ως πιο σοφός δεν καταδέχτηκε να μας ακολουθήσει σε αυτή τη συναυλία. O Barenboim στο στοιχείο του. Το πρώτο κομμάτι ήταν ο Don Juan του Strauss. Τόσο κενό και τόσο φτηνό δεν το έχω ξανακούσει το έργο. Λίγο πριν από το τέλος έχει μια GP και τελειώνει με συγχορδίες πιτσικάτο σε PP. Τόσο άθλια γενική παύση δε θυμάμαι να έχω ξανακούσει και καμιά από τις συγχορδίες δεν ήταν μαζί εξαιτίας του τρόπου που διηύθυνε. Μετά το τέλος του κομματιού κοιταχτήκαμε με τον rowlf με αηδία. Να μη σχολιάσω τον τρόπο που διηύθυνε τα έργα του Carter,όπου αν η ορχήστρα έπαιζε ακριβώς όπως κουνούσε τα χεράκια του ο Barenboim τα έργα δε θα τελείωναν ποτέ. Αν είχαμε τη δυνατότητα να ακούσουμε τη Φιλαρμονική του Βερολίνου με άλλον μαέστρο μάλλον δε θα πηγαίναμε σε αυτή τη συναυλία. Ήταν κρίμα να ακούμε αυτήν την ορχήστρα να παίζει έτσι. (Ευτυχώς μέσα στην εβδομάδα ετοίμαζε ο Sir Simon το Götterdämmerung, πήγα στις πρόβες, ο μούργος δεν ακολούθησε, έχει αλλεργία και πήγαν τα αυτιά μου στη θέση τους. Άλλο πράγμα να ακούς το Trauermarsch από τη BPhil)

Συνεχίζεται...

Επιμύθιο
Πρόσφατα ο παπάρας - επιτέλους το είπα και ξεθύμανα - ήρθε στην Αθήνα με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Σκάλας του Μιλάνου και έπαιξε τη Φανταστική Συμφωνία. Ο parsifal έγραψε ένα σχετικό post και από αυτά που περιγράφει είμαι σίγουρος πως ήταν μια από τα ίδια.