Ένας φίλος που δεν είναι μουσικός με βάζει καμιά φορά να του φτιάξω λούπες για να χρησιμοποιεί στο GarageBand με το οποίο του αρέσει να παίζει. Την τελευταία φορά μου ζήτησε κάτι συγκεκριμένο. Η παραγγελιά: "Γράψε κάτι που να μοιάζει στη μουσική από το Ρέκβιεμ για ένα όνειρο". Δε θυμόμουν τη μουσική της ταινίας. Αφού άκουσα το επιβαλλόμενο ψάλσιμο για το πόσο ανεπίτρεπτα ανεπαρκείς είναι οι γνώσεις μου γύρω από την ποπ κουλτούρα, χώρια που αυτό το κομμάτι ήταν κατά τη γνώμη του κλασική μουσική (φαντάζομαι ότι αυτό το τελευταίο πρέπει να θεωρείται αυταπόδεικτο: παίζουν βιολιά), μου έβαλε και άκουσα.
Καθώς παρατηρούσα τα χαρακτηριστικά του κομματιού για να δω πως θα μπορούσα να τα μιμηθώ, κατάλαβα ότι η κύρια μελωδική γραμμή στηρίζεται στην κεφαλή από το Dies Irae, το γρηγοριανό μέλος του 13ου αιώνα (οπότε τουλάχιστον από μουσικής πλευράς ο τίτλος του Mansell, Lux Aeterna, είναι παραπλανητικός). Η χρήση του Dies Irae κάθε άλλο παρά με εξέπληξε, το έχουν χρησιμοποιήσει πάρα πολλοί συνθέτες: ο George Crumb το χρησιμοποιεί στο Black Angels που είχα ανεβάσει νωρίτερα, ειδικά ο Ραχμάνινοφ φαίνεται πως είχε εμμονή με αυτό, το έχει χρησιμοποιήσει πολλές φορές όπως μπορείτε να δείτε και στο λήμμα της wikipedia που παρέπεμψα (ο κατάλογος της wikipedia κάθε άλλο παρά εξαντλητικός είναι, να προσθέσω για παράδειγμα στα έργα που αναφέρονται εκεί και τους "γλάρους", τη 2η από τις Études-Tableaux opus 39 —δείτε τη γραμμή του μπάσου). Αποφάσισα λοιπόν να χρησιμοποιήσω το ίδιο μοτίβο αλλά ανεστραμμένο.
Για να φτιάξω τις λούπες είχα στη διάθεσή μου εκείνη τη στιγμή το Mac mini του φίλου μου (με το GarageBand) και το iPad μου (με τη έκδοση του GarageBand για iPad). Midi keyboard δεν υπήρχε. Έτσι θεώρησα ότι καλύτερη λύση ήταν να καταφύγω στα virtual keyboards που έχει το GarageBand στο iPad και να κάνω μετά export στο Mac mini ―θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω το notation editor που έχει το GarageBand στην desktop εκδοχή του, αλλά υπάρχουν πολλοί καλοί λόγοι για να μην το κάνει κανείς αυτό (διάβαζε: τα νεύρα μου), έτσι όπως είναι φτιαγμένο είναι προφανές ότι το έχουν βάλει για να κάνεις μικροδιορθώσεις, όχι για να γράψεις κάτι από την αρχή. Βέβαια το να προσπαθείς να παίξεις πιάνο επάνω σε μια γυάλινη επιφάνεια όπου υπάρχουν "ζωγραφισμένα" πλήκτρα επίσης δεν είναι ό,τι καλύτερο, αλλά στην ανάγκη…
Μέσα σε ένα-δυο λεπτά ένα πολύ απλό σχέδιο είχε καταστρωθεί: να φτιάξω τρία οκτάμετρα με τρία layers/tracks το καθένα (1. μπάσο/αρμονία, 2. μεσαία περιοχή/κύρια γραμμή 3. ψηλή περιοχή/συμπληρωματικές-αντιστικτικές κινήσεις), σύνολο 9 λούπες, τρεις τριάδες. Το πρώτο οκτάμετρο/ομάδα με στατική αρμονία (στην πρώτη βαθμίδα) και τα άλλα δυο να κατευθύνονται προς τη δεσπόζουσα έχοντας διαφορετικές αφετηρίες (το δεύτερο ξεκινώντας από την τονική και το τρίτο από τη σχετική μείζονα). Αυτού του είδους ο απλοϊκός αρμονικός σχεδιασμός είναι απαραίτητος όταν φτιάχνει κανείς λούπες, μικρές μουσικές φράσεις που κατόπιν πρέπει να μπορούν να επαναλαμβάνονται ή να μπαίνουν η μια μετά την άλλη με οποιαδήποτε σειρά. Επιπλέον αυτοί οι περιορισμοί/προϋποθέσεις είναι μια ενδιαφέρουσα άσκηση, χώρια που όλο αυτό θυμίζει αμυδρά τις τεχνικές που ο John Cage χρησιμοποιούσε στα τέλη της δεκαετίας του 1940/αρχές της δεκαετίας του 1950, όπου πριν ξεκινήσει να γράφει, προετοίμαζε μια σειρά από μικρά μουσικά μορφώματα τα οποία αποτελούσαν τα τούβλα, τις μονάδες τις οποίες κατόπιν τοποθετούσε για να γεμίσει προαποφασισμένες δομές.
Έτσι άρχισα να αυτοσχεδιάζω στο iPad και μετά από μερικές δοκιμές το υλικό ήταν έτοιμο. Όσο το έφτιαχνα με κοιτούσε χωρίς να μιλά. Στο τέλος τον ρώτησα: "Πλησιάζει καθόλου αυτό που περίμενες;". "Δε μοιάζει με το Ρέκβιεμ για ένα όνειρο αλλά είναι ωραίο. Μου κάνει εντύπωση πως τα φτιάχνεις τόσο γρήγορα".
…"τόσο γρήγορα"… Ήθελα να απαντήσω ότι όλα αυτά είναι τελειωμένες ιστορίες, ότι μπορεί για αυτόν να ήταν ακατανόητα, αλλά είναι πράγματα που τόσο από θεωρητικής όσο και από πρακτικής πλευράς τα έχουν κάνει βίδες, έχουν αναλυθεί και χρησιμοποιηθεί σε βαθμό αηδίας, δεν έχουν ουσιαστικά τίποτα καινούριο, αναμασούν τα ίδια, ξανά και ξανά και ξανά ―με την απαραίτητη βέβαια περιστασιακή αλλαγή ενδυμασίας και πόζας, ότι ο οποιοσδήποτε ημιμαθής ατάλαντος μπορεί να φτιάξει κάτι παρόμοιο χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια, ότι καταναλώνει φύκια που του τα πουλάνε για μεταξωτές κορδέλες, αλλά αντί όλων αυτών απλώς χαμογέλασα. Δεν είχε νόημα, δε θα καταλάβαινε. "Για να δούμε τι θα κάνεις με αυτά", συμπλήρωσα. "Καμιά συμβουλή;", ρώτησε. "Κράτησε το απλό, μη το φορτώσεις, ίσως μόνο πρόσθεσε μια αύρα γύρω του". "Τι εννοείς: «αύρα»;" Δεν απάντησα. "Τώρα είναι η σειρά σου, κάνε ό,τι νομίζεις".
Όταν επέστρεψα στο σπίτι πέρασα το αρχείο από το iPad στον υπολογιστή και το άνοιξα στο Logic. Άρχισα να το ακούω. Παρότι το υλικό μπορούσε να επαναλαμβάνεται και να συνδυάζεται με κάθε τρόπο, ήταν προφανές ότι λειτουργούσε καλύτερα σε σύντομη μορφή, χωρίς πολλές επαναλήψεις. Συναρμολόγησα τα κομμάτια φτιάχνοντας την πιο απλή δομή.
Άρχισα να σκέφτομαι ξανά τι θα μπορούσε να μπει πάνω από αυτή τη μουσικούλα πιάνου. Όχι πολλά, μια αύρα μόνο. Η λέξη επέστρεψε. Μετά από λίγο την είχα φτιάξει στο Logic…
Καθώς παρατηρούσα τα χαρακτηριστικά του κομματιού για να δω πως θα μπορούσα να τα μιμηθώ, κατάλαβα ότι η κύρια μελωδική γραμμή στηρίζεται στην κεφαλή από το Dies Irae, το γρηγοριανό μέλος του 13ου αιώνα (οπότε τουλάχιστον από μουσικής πλευράς ο τίτλος του Mansell, Lux Aeterna, είναι παραπλανητικός). Η χρήση του Dies Irae κάθε άλλο παρά με εξέπληξε, το έχουν χρησιμοποιήσει πάρα πολλοί συνθέτες: ο George Crumb το χρησιμοποιεί στο Black Angels που είχα ανεβάσει νωρίτερα, ειδικά ο Ραχμάνινοφ φαίνεται πως είχε εμμονή με αυτό, το έχει χρησιμοποιήσει πολλές φορές όπως μπορείτε να δείτε και στο λήμμα της wikipedia που παρέπεμψα (ο κατάλογος της wikipedia κάθε άλλο παρά εξαντλητικός είναι, να προσθέσω για παράδειγμα στα έργα που αναφέρονται εκεί και τους "γλάρους", τη 2η από τις Études-Tableaux opus 39 —δείτε τη γραμμή του μπάσου). Αποφάσισα λοιπόν να χρησιμοποιήσω το ίδιο μοτίβο αλλά ανεστραμμένο.
Για να φτιάξω τις λούπες είχα στη διάθεσή μου εκείνη τη στιγμή το Mac mini του φίλου μου (με το GarageBand) και το iPad μου (με τη έκδοση του GarageBand για iPad). Midi keyboard δεν υπήρχε. Έτσι θεώρησα ότι καλύτερη λύση ήταν να καταφύγω στα virtual keyboards που έχει το GarageBand στο iPad και να κάνω μετά export στο Mac mini ―θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω το notation editor που έχει το GarageBand στην desktop εκδοχή του, αλλά υπάρχουν πολλοί καλοί λόγοι για να μην το κάνει κανείς αυτό (διάβαζε: τα νεύρα μου), έτσι όπως είναι φτιαγμένο είναι προφανές ότι το έχουν βάλει για να κάνεις μικροδιορθώσεις, όχι για να γράψεις κάτι από την αρχή. Βέβαια το να προσπαθείς να παίξεις πιάνο επάνω σε μια γυάλινη επιφάνεια όπου υπάρχουν "ζωγραφισμένα" πλήκτρα επίσης δεν είναι ό,τι καλύτερο, αλλά στην ανάγκη…
Μέσα σε ένα-δυο λεπτά ένα πολύ απλό σχέδιο είχε καταστρωθεί: να φτιάξω τρία οκτάμετρα με τρία layers/tracks το καθένα (1. μπάσο/αρμονία, 2. μεσαία περιοχή/κύρια γραμμή 3. ψηλή περιοχή/συμπληρωματικές-αντιστικτικές κινήσεις), σύνολο 9 λούπες, τρεις τριάδες. Το πρώτο οκτάμετρο/ομάδα με στατική αρμονία (στην πρώτη βαθμίδα) και τα άλλα δυο να κατευθύνονται προς τη δεσπόζουσα έχοντας διαφορετικές αφετηρίες (το δεύτερο ξεκινώντας από την τονική και το τρίτο από τη σχετική μείζονα). Αυτού του είδους ο απλοϊκός αρμονικός σχεδιασμός είναι απαραίτητος όταν φτιάχνει κανείς λούπες, μικρές μουσικές φράσεις που κατόπιν πρέπει να μπορούν να επαναλαμβάνονται ή να μπαίνουν η μια μετά την άλλη με οποιαδήποτε σειρά. Επιπλέον αυτοί οι περιορισμοί/προϋποθέσεις είναι μια ενδιαφέρουσα άσκηση, χώρια που όλο αυτό θυμίζει αμυδρά τις τεχνικές που ο John Cage χρησιμοποιούσε στα τέλη της δεκαετίας του 1940/αρχές της δεκαετίας του 1950, όπου πριν ξεκινήσει να γράφει, προετοίμαζε μια σειρά από μικρά μουσικά μορφώματα τα οποία αποτελούσαν τα τούβλα, τις μονάδες τις οποίες κατόπιν τοποθετούσε για να γεμίσει προαποφασισμένες δομές.
Έτσι άρχισα να αυτοσχεδιάζω στο iPad και μετά από μερικές δοκιμές το υλικό ήταν έτοιμο. Όσο το έφτιαχνα με κοιτούσε χωρίς να μιλά. Στο τέλος τον ρώτησα: "Πλησιάζει καθόλου αυτό που περίμενες;". "Δε μοιάζει με το Ρέκβιεμ για ένα όνειρο αλλά είναι ωραίο. Μου κάνει εντύπωση πως τα φτιάχνεις τόσο γρήγορα".
…"τόσο γρήγορα"… Ήθελα να απαντήσω ότι όλα αυτά είναι τελειωμένες ιστορίες, ότι μπορεί για αυτόν να ήταν ακατανόητα, αλλά είναι πράγματα που τόσο από θεωρητικής όσο και από πρακτικής πλευράς τα έχουν κάνει βίδες, έχουν αναλυθεί και χρησιμοποιηθεί σε βαθμό αηδίας, δεν έχουν ουσιαστικά τίποτα καινούριο, αναμασούν τα ίδια, ξανά και ξανά και ξανά ―με την απαραίτητη βέβαια περιστασιακή αλλαγή ενδυμασίας και πόζας, ότι ο οποιοσδήποτε ημιμαθής ατάλαντος μπορεί να φτιάξει κάτι παρόμοιο χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια, ότι καταναλώνει φύκια που του τα πουλάνε για μεταξωτές κορδέλες, αλλά αντί όλων αυτών απλώς χαμογέλασα. Δεν είχε νόημα, δε θα καταλάβαινε. "Για να δούμε τι θα κάνεις με αυτά", συμπλήρωσα. "Καμιά συμβουλή;", ρώτησε. "Κράτησε το απλό, μη το φορτώσεις, ίσως μόνο πρόσθεσε μια αύρα γύρω του". "Τι εννοείς: «αύρα»;" Δεν απάντησα. "Τώρα είναι η σειρά σου, κάνε ό,τι νομίζεις".
Όταν επέστρεψα στο σπίτι πέρασα το αρχείο από το iPad στον υπολογιστή και το άνοιξα στο Logic. Άρχισα να το ακούω. Παρότι το υλικό μπορούσε να επαναλαμβάνεται και να συνδυάζεται με κάθε τρόπο, ήταν προφανές ότι λειτουργούσε καλύτερα σε σύντομη μορφή, χωρίς πολλές επαναλήψεις. Συναρμολόγησα τα κομμάτια φτιάχνοντας την πιο απλή δομή.
Άρχισα να σκέφτομαι ξανά τι θα μπορούσε να μπει πάνω από αυτή τη μουσικούλα πιάνου. Όχι πολλά, μια αύρα μόνο. Η λέξη επέστρεψε. Μετά από λίγο την είχα φτιάξει στο Logic…
4 σχόλια:
Από το αρχείο παίζουν μόνο τα πρώτα δευτερόλεπτα.
Σε μένα παίζει μια χαρά, σίγουρα δεν είναι ο browser ή η σύνδεσή σου;
Όντως, το πρόβλημα ήταν ο browser. Στον safari παίζει, στον chrome οχι. Από 'κει και πέρα η ανάρτηση τα λέει όλα. Και εσύ χαραμίζεσαι. Αυτά τα πράγματα τα κρατάει κανείς για τον εαυτό του και πάει στο Χόλυγουντ
Όμως γιατί να μην παίζει στο Chrome; μήπως χρειάζεσαι τίποτε καθάρισμα της cache;
Από 'κει και πέρα thanks αλλά κόψε κάτι, ρε Σουηδέ, θα μας πάρουν στο ψιλό.
Δημοσίευση σχολίου