4/1/11

O Magnum Mysterium

Όσο κι αν έχω προσπαθήσει, η μουσική του Magnus Lindberg παραμένει για μένα μυστήριο. Όχι από τα γοητευτικά. Πρόκειται για έναν σύγχρονο Wagner. Λέει, λέει, σταματημό δεν έχει, αλλά είναι αδύνατον να καταλάβω τι λέει και που το πάει. Με μπουκώνει, με πνίγει, χωρίς κανένα λόγο.

Θεωρώ ότι κοινό χαρακτηριστικό των μεγάλων συνθετών είναι η σαφήνεια. Ποτέ δεν έχεις απορία για το τι θέλει να πει ο ποιητής όταν ακούς Bach, Mozart, Beethoven, Stravinsky, Ligeti. Είναι αυτό που είναι, η μουσική σε πείθει. Υπάρχει αυτή η αίσθηση που ο Cage περιγράφει ως "συνέχεια [των ήχων] που αποκλείει κάθε άλλη συνέχεια". Λες μέσα σου, "ναι, έτσι είναι, τέλειο, όπως το έγραψε, δε θα μπορούσε να είναι αλλιώς".

Όταν πρέπει να καταβάλω δύναμη για να παρακολουθώ τι συμβαίνει κι αν χρειάζεται να κρατάω σημειώσεις για να σχηματίζω κάποια εντύπωση λογικής/αισθητικής συνέχειας τότε κάτι έχει πάει πολύ στραβά και όχι από μέρους των ακροατών.

Όποιος πραγματικά μπορεί να καταλάβει με απλή ακρόαση τι συμβαίνει πχ στο παρακάτω κερδίζει τον μόνιμο θαυμασμό μου. Του υποκλίνομαι (και τον παρακαλώ να με διαφωτίσει):










"…as a composer you don't want to do ambiguous things, you want to do clear things…"
μας έπεισες τώρα…

11 σχόλια:

Rowlf είπε...

Τα αποσπάσματα είναι οι 2 πρώτες κινήσεις από το "Aura (in memoriam Witold Lutosławski)", στη συνέντευξη μιλάει για το "Souvenir (in memoriam Gérard Grisey)".

un certain plume είπε...

Θυμάμαι είχα αγοράσει το cd με το Aura και την επόμενη μέρα το πούλησα σε ένα μαγαζί με μεταχειρισμένα cds. Φλύαρο έργο, θολό και απροσανατόλιστο.

Ο Feldman παραθέτει σε ένα γραπτό του μια φράση του Σταντάλ, την οποία οφείλει να έχει κατά νου του και κάθε συνθέτης: to be clear at all costs.

Rowlf είπε...

Το έχω ακόμα αυτό το CD.

Συμφωνώ απόλυτα. Αυτό είναι το πρόβλημα του Lindberg ακατάσχετη φλυαρία και ασάφεια. Είναι αδύνατον να συγκρατήσεις την ουσία μέσα σε όλο αυτό. Και φυσικά αυτό είναι το μέγα ζητούμενο πάντοτε: be clear at all costs.

the schwedisch chef είπε...

Γαμώτο, εδώ πάνω τα βίντεο δεν παίζουν. τα έχουν μπλοκάρει λόγω δικαιωμάτων.

Rowlf είπε...

Βρε βρε, χρόνια και ζαμάνια. Τι έγινε ξύπνησες από τη χειμερία νάρκη;

Είσαι σίγουρος ότι αυτός είναι ο λόγος που δεν παίζουν; Μήπως αφαιρέθηκαν από την εταιρεία προστασίας του ακροατή;

ds είπε...

Από τους σύγχρονους συνθέτες που άκουσα (ευχαριστώ για τις προτάσεις, btw) ο Lindberg είναι από αυτούς που με κέρδισαν (μέσα στην τριάδα με τους αγαπημένους μου).

Ενδιαφέρουσα ανάρτηση, επειδή συχνά δεν ξέρω τι θέλει να πει κάποιος με κάποιο κομμάτι, όταν π.χ. ακούω Bach δεν νομίζω ότι ήθελε να πει κάτι συγκεκριμένο με τις Παρτίτες ή τις σουίτες για τσέλο. Αντιθέτως, βρίσκω κοινό στοιχείο στους μεγάλουσ συνθέτες το γεγονός ότι πρόκειται για απόλυτη μουσική.

ds είπε...

Ακυρώνω το παραπάνω σχόλιο μου ως προς το πρώτο μέρος: αναφερόμουν στον Norgard και όχι στον Lindberg (τι φταίω εγώ αν τα ονόματά τους μοιάζουν τόσο). Ωστόσο να πω ότι μου αρέσει το κονσέρτο για βιολί του Lindberg, καθώς και το κονσέρτο για κλαρίνο.

Rowlf είπε...

Dynx,
νομίζω ότι παρεξήγησες. Το "τι θέλει να πει" δεν αναφέρεται σε κάποιο πρόγραμμα, κάποια λεκτική περιγραφή, κάποια εξωμουσική ιδέα. Κανείς δε λέει ότι ο Bach έγραψε την τάδε παρτίτα για να εκφράσει το παράπονό του γιατί η μπίρα που του σέρβιραν ήταν ζεστή ή ότι εκφράζει την υπαρξιακή του αγωνία ή δεν ξέρω τι. Το "τι θέλει να πει" αναφέρεται κατά κύριο λόγο στην φόρμα, την "περιπέτεια" του μουσικού υλικού. Από εκεί και πέρα όλα αυτά είναι ενδεχομένως δυνατόν να πάρουν σε κάποιες περιπτώσεις και εξωμουσικά νοήματα. Αυτό μπορεί για κάποιους να είναι σημαντικό, όμως δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι είναι δευτερογενές, προκύπτει ως side-effect. Δε μπορεί κανείς να στηρίζεται αποκλειστικά ή σε μεγάλο βαθμό σε αυτό και να περιμένει ότι από αυτό μόνο θα προκύψει συνεκτικότητα σε μουσικό επίπεδο. Συνθέτες όπως ο Lindberg ή ο Wagner ή ο Αντωνίου για να έρθουμε στα δικά μας ξεκινούν από το αυτό το δεύτερο.

Ο plume παραπάνω υπενθύμισε μια φράση του Σταντάλ. Προσθέτω σε αυτή τη φράση μια άλλη ενός πολύ μεγάλου συνθέτη, του Grisey:

"Είμαστε μουσικοί και μοντέλο μας είναι ο ήχος όχι η λογοτεχνία, ο ήχος όχι τα μαθηματικά, ο ήχος όχι το θέατρο, οι παραστατικές τέχνες, η κβαντική φυσική, η γεωλογία, η αστρολογία ή ο βελονισμός".

Μια τελευταία σημείωση: η καθαρότητα και η συνοχή είναι ανεξάρτητα από την πολυπλοκότητα. Πχ ο Ξενάκης και ο Bach είναι συνθέτες που σε μικροδομικό επίπεδο η μουσική τους εμφανίζει υψηλό βαθμό πολυπλοκότητας. Όμως έχουν εκπληκτική καθαρότητα στη μορφή.

Rowlf είπε...

Ωπ, με πρόλαβες με νέο σχόλιο.

Rowlf είπε...

Σε αντίθεση με τον Lindberg, ο Nørgård είναι από τους συνθέτες που αγαπώ πολύ τη μουσική τους.

Rowlf είπε...

Ξέχασα να πω:

στη φράση του Grisey μοιάζει να αντηχεί η ουσία της κριτικής του Hanslick στον Wagner.